sirih-doosje

Sirih-doosjes

Het aanbieden van sirih is in Indonesië en andere landen in Oost- en Zuidoost-Azië en Melanesië een teken van gastvrijheid. Het verstevigt ook relaties. En wordt als offer aan de goden en voorouders aangeboden. Het kauwen van sirih of betel is al eeuwen erg populair. Bijna elke man en vrouw bezat een tasje, koker of doosje voor sirih ingrediënten. De meeste houders waren van bamboe, vlechtwerk of hout gemaakt. De mooiste behoorden toe aan de elite en waren van (verguld) zilver gemaakt.

Sirihkom-van-messing
Sirihkom van messing met geciseleerd motief, onderdeel van een sirihstel. Jawa Timur (provincie) voor 1941, TM-1508-15a

Rode tanden

Voor een sirih pruim zijn drie of vier ingrediënten nodig: stukjes pinang (noot van een areca palm), kalkpasta (vaak gemaakt van schelpen), blad van een plant en eventueel tabak. De kalk verzacht de bittere smaak van de sirih. De ingrediënten worden in een plantenblad gewikkeld of in een vijzel fijn gemalen. Sirih produceert rood speeksel en dit geeft een licht stimulerend effect; het verdrijft vermoeidheid en honger. Door veelvuldig gebruik kleuren de tanden rood.

Sirih-doosjes met vergulde deksels voor en na poetsen. Goud oxydeert niet maar het zilver eronder wel. In de vergulding kan ook wat koper en/of zilver zitten en zwart uitslaan.

 

Elk ingrediënt wordt in een apart sirih doosje bewaard. Die worden soms weer als een set in een mooie doos bewaard. In deze doosjes van zilver en goud werd waarschijnlijk tabak en gambir bewaard. De doosjes zijn versierd met lotusbloemen die zuiverheid symboliseren.

Hamers, beitels en graveernaalden

Dit soort zilveren offerschalen, bokor, wordt op Bali nog steeds gebruikt om offers naar de boeddhistische tempels te dragen. Fruit en cake worden er in een hoge toren op gestapeld en aan de goden en vergoddelijkte voorouders gepresenteerd. Ze zijn ook nu nog te koop maar dan van goedkoop aluminium. Leuk om meer te weten te komen over deze jaarlijkse tempelfeesten op Bali? Lees dan hier verder.

offerschaal
Monsterkoppen beschermen en weren het kwaad af

Monsterlijk mooi

Een zilversmid heeft met kleine hamertjes en beitels/ponsen vanaf de achterkant dieren, planten, bloemen en monsterkoppen in het zilver gedreven. Aan de voorkant zijn ook weer verfijnde versieringen aangebracht, ‘geciseleerd’ zoals dat heet. Er zijn dieren, planten, bloemen en monsterkoppen te zien. Een monsterkop heeft een beschermende, kwaad afwerende functie. Je komt dit motief op Bali veel tegen bijvoorbeeld als ornament boven de ingang van tempels en paleizen.

Op deze schalen zie je een hond of jakhals, buffel, buffel en hond, leeuw en slang

Geïnteresseerd in Bali? Lees hier over de tempelfeesten die daar jaarlijks plaatsvinden worden.